Neşe Yaşın- Νεσέ Γιασίν

Ήθελα καιρό τώρα να γράψω κάτι για την Νεσέ Γιασίν αλλά δίσταζα. Δεν ξέρω εάν ήταν απλή αναβλητικότητα ή δέος μπροστά στην απερίγραπτη καλωσύνη που πλημμυρίζει τους στίχους και την αύρα της.

H τουρκοκύπρια ποιήτρια, καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Κύπρου και ακτιβίστρια, είναι μία από τις

πολυσύνθετες προσωπικότητες του σύγχρονου κυπριακού πολιτισμού, αφού έχει καταφέρει να εκφράσει μία ιδιαίτερη αίσθηση "κυπριακότητας", ενσωματώνοντάς την σε ένα πανανθρώπινο τραγούδι.

Είναι η συγγραφέας του ιστορικού ποιήματος που μελοποίησε ο Μάριος Τόκας:

"Λένε πως ο άνθρωπος πρέπει την πατρίδα ν'αγαπά

έτσι λέει κι ο πατέρας μου συχνά

Η δική μου η πατρίδα έχει μοιραστεί στα δυο

ποιό από τα δυο κομμάτια πρέπει ν'αγαπώ;"

Το ποιήμα αυτό εξέφρασε με τον πιο τραγικό τρόπο την διχοτόμηση της Κύπρου και έγινε αγαπημένος στίχος στα χείλη όλων όσων έζησαν τα θλιβερά απότοκα της καταστροφής εκείνης, που δεν ήρθε σε μια νύχτα αλλά δρομολογήθηκε σταδιακά μέσα από την καλλιέργεια τυφλού εθνικιστικού μίσους ανάμεσα στις κοινότητες της νήσου. Για την πολιτική της δράση και την σημαντική συνεισφορά της στο πεδίο της επαναπροσέγγισης της καθημερινής ζωής, η Γιασίν γνώρισε επιθέσεις και απειλές για τη ζωή της ουκ ολίγες φορές.

Όπως η ίδια είπε σε ένα ποιήμα της:

"...καμία δύναμη δεν μπορεί να ενώσει τα Ηνωμένα Έθνη

όσο υπάρχουν έθνη..."

Μάλιστα, το βιβλίο της Η κρυφή ιστορία των θλιμμένων κοριτσιών που εκδόθηκε το

2002, απαγορεύτηκε στα

κατεχόμενα εδάφη της Κύπρου

αλλά και στην Τουρκία.

Το φως που γεννιέται εντός της θα το κοινωνούμε πολλά χρόνια ακόμη.

------------------------------------------------------------------------------

ΤΟ ΦΩΣ ΠΟΥ ΓΕΝΝΙΟΤΑΝΕ ΕΝΤΟΣ ΜΟΥ

Ίσως την ώρα που εσύ
πυροβολούσες από τα χαρακώματα που σκότωναν το σπίτι μας
εγώ να μούδιαζα μέσα σε μια θλίψη παιδική
και θάνατοι από τους στεναγμούς μου να περνούσαν

Το ‘ξερα από τότε
πως την ψυχή μου θα ‘κλεβες μια μέρα

Καθώς κάτω από τις σκάλες κρυβόμουνα
κλαίγοντας για φόνους οικογενιακούς
μου ψυθίριζε όνειρα για το μέλλον    
το φως που γενιότανε εντός μου
Τρεις άγγελοι μου φανερώθηκαν
ο ένας έφερε μια τουλίπα πορφυρή
ο δεύτερος ένα σου φιλί
ο τρίτος ήρθε με χέρια αδειανά
κι ανήσυχα με κοίταξε στα μάτια

Ύστερα με κυνήγησαν των σκοτωμένων τα φαντάσματα
που ήρθανε με ρούχα ματωμένα
ενώ στην πύλη του παραδείσου
δασκάλα ιστορικός απάγγειλε το ψέμα

Τόσο μα τόσο πολύ σε περίμενα
στους έρημους πύργους της Βαβυλώνας
Βγάλε τα ρούχα του στρατού
κι έλα κοντά μου
και χάρισ’ μου τρία παιδιά απ’ τις ψυχές των πεθαμένων

Το ένα για να σβήσει τους πόνους
το άλλο για να παρηγορήσει το χώμα
το τρίτο στην πόλη τις νύχτες να γυρνά
να κρατεί το χέρι των μανάδων που κλαίνε

μτφρ: Βούλα Χαρανά

------------------------------------------------------------------

Συλλογή ποιημάτων της Νεσέ Γιασίν στα αγγλικά και τα τουρκικά: http://www.stwing.upenn.edu/~durduran/newpage/culture/poetry/neseyasin/nese.html

Η συγκλονιστική κατάθεση του Μάριου Τόκα για την καλλιτεχνική τους συνάντηση: