26.1.10

Το ολλανδικό μπουρδέλο

  Η "red light district" των ολλανδικών πόλεων, και ιδιαίτερα του Άμστερνταμ, είναι παγκόσμια γνωστή. Είναι δε ένας από τους δύο βασικούς πυλώνες στους οποίους έχει στηρίξει η Ολλανδία τον τουρισμό της, μαζί με την κουλτούρα των coffeeshops. Κατ'εμέ η κατάσταση αυτή αδικεί τις φυσικές και αρχιτεκτονικές ομορφιές που έχει η χώρα, αλλά μήπως κάθε λόγος ταξιδιού δεν καταλήγει έτσι όταν παραδίδεται στον βιομηχανοποιημένο τουρισμό;
 Η Ολλανδία λοιπόν ως τουριστική βιομηχανία παράγει δύο μεγάλες ομάδες καταναλωτών: τους ναρκωτουρίστες και τους σεξοτουρίστες. Μιλάμε για δύο πράγματα που μπορεί να βρει κανείς πάνω-κάτω σε κάθε ευρωπαϊκή πόλη, αλλά θέλεις η αστυνομική και κοινωνική ανοχή, θέλεις η ευρεία διαφήμιση μίας τέτοιας κατάστασης, έχει δημιουργήσει αυτό το φαινόμενο.
  Βλέπεις δηλαδή περπατώντας στους δρόμους του Άμστερνταμ, πιτσιρικάδες Αμερικάνους, Σέρβους, Έλληνες που περπατούν στο δρόμο απολαμβάνοντας το τσιγάρο τους χωρίς να φυλάγονται. Τους δίνει μία αίσθηση ελευθερίας να γεύονται δημόσια κάτι που στη χώρα τους θα αποτελούσε αιτία προσαγωγής και δικαστηρίου.
 Το ίδιο νιώθουν και οι δύο κοστουμαρισμένοι Γάλλοι της τάξης των golden boys, που διαπραγματεύονται σουρωμένοι, κι ενώ τα ατσαλάκωτα πουκάμισά τους να έχουν βγει απ'τα παντελόνια, μία ομαδική συνουσία με την κοπέλα της βιτρίνας.
  Αυτές οι βιτρίνες! Πόσο μελάνι έχει χυθεί για πάρτη τους. Από copy-paste τουριστικούς οδηγούς μέχρι ηθικολόγους του χτες και του σήμερα, από πολιτικώς ορθούς ρήτορες μέχρι σκληροπυρηνικές φεμινίστριες.
  Από τις παραπάνω ομάδες, έχουν ακουστεί πολλά και από διαφορετικές σκοπιές, πάντως όχι μελιστάλαχτα. Για το ολλανδικό μπουρδέλο, και για την ύπαρξη του πορνείου μέσα στην κοινωνία, μπορεί ο καθένας να πει ό,τι θέλει. Ο παπάς μπορεί να πει ότι συμβάλλει στην διαφθορά της ανθρώπινης ψυχής. Ο πολιτικός ότι διαλύει την συνοχή και την εργασιακή ηθική της κοινωνίας μας. Η φεμινίστρια ότι εξευτελίζει την γυναικεία σεξουαλικότητα.
  Όλα δεκτά και συζητήσιμα.
  Αλλά η μεγαλύτερη γκάφα όλων αυτών, είναι ο τρόπος που προσεγγίζουν το φαινόμενο της βιτρίνας. Τους φαίνεται απάνθρωπος και υποτιμητικός ο θεσμός της βιτρίνας στα πορνεία, γιατί υποβιβάζει την γυναίκα στο ρόλο του εμπορεύματος (λες και στις υπόλοιπες χώρες οι πόρνες δεν είναι σεξουαλικά εμπορεύματα). Το ότι βλέπουν ως περαστικοί μία "κόκκινη" βιτρίνα, όπως ακριβώς βλέπουν ρούχα και παπούτσια στα μαγαζιά, φαντάζει στους ταξιδιώτες που έρχονται από άλλη χώρα υπερβολικά ωμό.
  Η αντίληψη αυτή δεν είναι ακόλουθη, όμως, με τα ολλανδικά ήθη.
  Για να κατανοήσουμε το ολλανδικό μπουρδέλο, πρέπει να κατανοήσουμε πρώτα το ολλανδικό σπίτι.
  Και δεν είναι τυχαίο ότι τα μέρη αυτά ονομάζονται  ο ί κ ο ι  ανοχής ή "σπίτια" στην  δική μας καθομιλουμένη.




 Αυτές είναι δύο φωτογραφίες που τράβηξα από ταξίδια στην Ολλανδία. Ίσως δεν φαίνεται με τον καθαρότερο τρόπο (άλλωστε δεν βγήκαν γι'αυτό το σκοπό), αλλά τα ισόγεια σπίτια έχουν τόσο μεγάλα παράθυρα που είναι ουσιαστικά βιτρίνες (χαρακτηριστικότερο το σπίτι κάτω αριστερά στη δεύτερη φωτογραφία). Έτσι μπορείς κάνοντας την βόλτα σου στο δρόμο κυριολεκτικά να δεις στο ίδιο ύψος με σένα τον ένοικο να απολαμβάνει τον καφέ του στο καθιστικό του. Κάνοντας έναν τέτοιο περίπατο, μου δημιουργήθηκε η απορία "μα καλά, δεν ανησυχούν καθόλου που η ιδιωτική τους ζωή γίνεται δημόσια με τέτοιο φανερό τρόπο;"
 "Εάν θέλουν να κάνουν κάτι που δεν επιθυμούν να δεις, απλούστατα θα κλείσουν την κουρτίνα", μου είπαν άνθρωποι που διαμένουν εκεί.
  Κι αυτός είναι, αλήθεια, και ο τρόπος με τον οποίο δουλεύουν και οι γυναίκες στα "σπίτια": εάν περπατάς στην περιοχή και δεν έχουν πελάτη, θα τις δεις να κάνουν νάζια, να προσκαλούν τους περαστικούς ή να παίρνουν όσο προκλητικότερη πόζα μπορούν πίσω από το τζάμι. Εάν δεις την κουρτίνα κλειστή, σημαίνει πως η κοπέλα είναι "απασχολημένη", οπότε δε μπορεί να δεχτεί κάποιον εκείνη τη στιγμή.
  Αυτούς τους κώδικες τους γνωρίζουν οι Ολλανδοί από την γενικότερη κοινωνική τους ζωή και δεν τους παρεξηγούν. Τους υιοθετούν ή τους απορρίπτουν στην καθημερινότητά τους.
  Με τα ίδια σταθμά, ίσως φαινόταν αστείο ή παράξενο σε πολίτες άλλων χωρών, το ότι στους ελληνικούς οίκους ανοχής υπάρχει σαλονάκι υποδοχής (κατά τα ανατολίτικα ήθη του "μουσαφίρη" ή πάλι κατά τα πρότυπα της "φιλοξενίας" των αρχαίων ημών), αλλά και ο ρόλος της τσατσάς που "διαφημίζει" τις αρετές της εκδιδομένης.
   Αλλάζοντας τόπους, αλλάζουν και τα ιδιαίτερα εκείνα σημεία που συγκροτούν κώδικες κοινωνικής συνεννόησης. Και το ολλανδικό μπουρδέλο είναι μία τέτοια περίπτωση.

7 σχόλια:

  1. πολύ όμορφο το άμστερνατμ
    και γω δεν ήμουν σε καμία από τις δύο ομάδες που αναφέρεις!

    μου άρεσε η σύνδεση

    για το φως που είπαν πως έχουν τόσα πολλά παράθυρα εμένα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. όντως πολύ όμορφο (αν τζαι ούτε εγώ ανήκω σε καμιά που τες δύο ομάδες).

    Άρεσεν μου τούτον το κείμενον! το τι συζήτηση έχει ππέσει για τούτα τα κόκκινα φανάρια του Άμστερνταμ δε λέγεται. Τζαι συζητώντας σε γυναικοπαρέα τζείνον που αναφέρεται πιο συχνά εν ο εξευτελισμός. Αλλά έχεις δίκαιο. Φαίνεται πιο εξευτελιστικό, γιατί εν ομπρός που τα μμάθκια σου, αλλά στην ουσία εν εξίσου εξευτελιστικό με ούλλες τες άλλες χώρες. μόνο που αλλού εν λλίο πιο χωσμένο... κρυβόμαστε δηλαδή πίσω από το δάκτυλό μας. Τζαι ίσως μια πόρνη να προτιμήσει χίλιες φορές να σταθεί στη βιτρίνα στο Άμστερνταμ παρά στο δρόμο (πεζοδρόμιο) οπουδήποτε στον κόσμο. Εμέναν τούτον φαίνεται μου ακόμα πιο άσιημο, τζαι επικίνδυνο.

    Τωρά αν η βιτρίνα εν ένας κοινωνικός κώδικας... δεν ξέρω. Μπορεί. Φυσικά, όπως λαλεί η ρίτσα τα τεράστια παράθυρα εννά τα έβρεις τζαι σε άλλες κρυές, γκρίζες χώρες με λλίον ήλιον (σε Αγγλία και Βέλγιο που επία), αλλά φαντάζομαι ότι οι άνθρωποι που ζουν σε τούτες τες χώρες εσυνηθίσαν τζιόλας το να ζουν μπροστά σε ένα τεράστιο παράθυρο παραπάνω που μας..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. το άμστρνταμ είαναι απο τις πιο όμορφες πόλεις που επισκέφτηκα ποτέ. όχι μόνο για αυτά τα δύο. για παράδειγμα δεν γίνεται να μην αναφέρεις τα ποδήλατα. αλλά έχουν και αυτά τα δύο που τα έχει η κάθε χώρα με την διαφορά οτι εκεί δεν νιώθεις εγκληματίας. στην κύπρο δεν έχουμε πουτάνες και ναρκωτικά? το σύστημα στη ολλάνδία είναι πολύ πιο λογικό

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Φίλε ΠΛΑΝΗΤΑ, οι δικές μου εντυπώσεις απ’ το Άμστερνταμ ποικίλουν:

    Ως γυναίκα, με ενόχλησε το θέαμα γυναικών να εκδίδουν τους εαυτούς τους (κορμιά, αξιοπρέπεια και συναισθήματα). Το ίδιο νιώθω για κάθε μορφή "έκδοσης προσώπου", μόνο που εν προκειμένω ήταν η πρώτη φορά που είχα μια πραγματική εικόνα του.

    Ως τουρίστας, βρήκα τη “red light district” από τις πιο άσχημες, κακόγουστες και κιτσάτες περιοχές της Ευρώπης. Λάτρεψα τα κανάλια, τα λουλούδια, τα ποδήλατα και τους απλούς ανθρώπους.

    Ως παρατηρητής, αισθάνθηκα περίεργα με τη fast food νοοτροπία, των μηχανών στις οποίες βάζεις κέρμα και παίρνεις χάμπουργκερ και του σεξ.

    Ως νομικός, θαύμασα την αντίληψή τους, εφαρμοσμένη στην πράξη, περί ελευθερίας: Η ελευθερία είναι ο κανόνας, οι περιορισμοί της είναι που πρέπει να δικαιολογούνται. Το ερώτημα, δηλαδή, δεν είναι: «Γιατί να επιτρέπεται αυτό;», αλλά «Γιατί πρέπει να απαγορεύεται;». Και την αντίληψή τους, επίσης, ότι με το να αφήνεις ελεύθερη μια κατάσταση ή μια συμπεριφορά την ελέγχεις και άρα την προστατεύεις. Που ανταποκρίνεται στην ιδέα τους περί διαφάνειας και στα χωρίς κουρτίνες παράθυρά τους που αναφέρεις.

    Ως λάτρης του Van Ghogh θα πηγαίνω ξανά και ξανά για να απολαμβάνω τα έργα του.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Πολύ όμορφη η Ολλανδία!! Συμφωνώ με αύτο το aspect of view των μπουρδέλων αλλά η άποψή μου για τα μπουρδέλα είναι η εξής: Υποδηλώνουν την κατάντια της κοινωνίας από τα πανάρχαια χρόνια. Χωρίς να κρίνω γιατί δεν είμαι κρίνος :) θα πρωτιμούσα μια κοινωνία με free sex με όλες τις απόψεις παρά να υπάρχει η ιδέα της εκπόρνευσης,της αγοραίας και μονόπλευρης απόλαυσης, της υποβίβασης και της εξανάγκασης των ανθρώπων και δεν μιλώ μόνο για γυναίκες. Τί ωραία που ήταν τον καιρό των 70'ς...........

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Είμαι βέβαιος πως κανείς από σας δεν ανήκει στις δύο ομάδες, από φίλους σας τα μάθατε ;)

    Πάντως εκπλήσσομαι θετικά από την ανταπόκριση σε ένα τέτοιο θέμα, που ξεφεύγει λίγο από τις συνήθεις δημοσιεύσεις σε αυτό το ιστολόγιο.
    Να συζητάμε καμιά φορά και για όσα είναι στα σκοτάδια.

    Από την αρχική ανάρτηση προσπάθησα να αποφύγω την ηθικολογική προσέγγιση για το αν θα πρέπει να υπάρχουν ή όχι πόρνες και οίκοι ανοχής. Τολμώ να πω ότι με συναρπάζει η σχεδόν ουτοπική ιδέα που κατέθεσε το τριολούιν (τι θκιαολούι θα ήταν άλλωστε αν δεν έλεγε τέτοια!)

    Παρόλαυτά, επέλεξα να ασχοληθώ με τη βιτρίνα ως κοινωνικό σημείο. Ως κάτι αναγνωρίσιμο από τις ευρείες μάζες τις κοινωνίας. Δε σημαίνει ότι όλοι οι Ολλανδοί συχνάζουν στα σπίτια αυτά. Όμως όλοι μπορούν να καταλάβουν τον κώδικα της βιτρίνας.

    Νάσια, δεν ήταν απίστευτο το μουσείο;

    Ασπρόμαυρο, νομίζω ότι τα ποδήλατα και γενικά το σύστημα μετακίνησης των ανθρώπων στην Ολλανδία αξίζει μία ξεχωριστή ανάρτηση, έχω αρκετό φωτογραφικό υλικό το οποίο θα το μοιραστώ μαζί σας μόλις βάλω σε μία τάξη το χάος στο σκληρό μου δίσκο. Πάντως θυμάμαι ότι κολλούσα φωτογραφίζοντας δεκάδες ποδήλατα, πολλά από αυτά ήταν πραγματικά καλλιτεχνήματα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. στη Βιεννη τα πλειστα των διαμερισματων δεν εχουν κουρτινες.
    ουτε και πολλα απο τα ξενοδοχεια, κατι που θα ηταν αναμενομενο αν σκεφτεις πως δεν εχουν ολοι την ιδια νοοτροπια αναφορικα με την ιδιωτικοτητα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

ΔΗΜΟΦΙΛΕΣΤΕΡΕΣ ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ