20.11.09

Για μία κοινωνική εδραίωση της οικολογικής δράσης

Υπάρχει αυτή τη στιγμή η δυνατότητα να έχουμε μία καθημερινή ζωή που να εκμεταλλεύεται τα τεχνολογικά και επιστημονικά επιτεύγματα, χωρίς να αποβαίνουν οι δραστηριότητές μας επιβαρυντικές για τη φύση και για εμάς τους ίδιους, που αποτελούμε μέρη της.
Η "πράσινη" όμως αυτή προοπτική δεν είναι ανεξάρτητη από τον τρόπο οργάνωσης της οικονομίας.
Άσχετα από τον βαθμό ωφέλειας ή βλάβης προς το περιβάλλον, τα οικολογικού προσανατολισμού επιτεύγματα της τεχνολογίας και της επιστήμης είναι πάνω απ'όλα προϊόντα και ως τέτοια εισάγονται στην αγορά. Το κέρδος που καθορίζει το οικονομικό σύστημα σε όλες τις υπόλοιπες πτυχές του, δεν είναι εξαίρεση εδώ.
Τα οικολογικά προϊόντα μπορεί να μην είναι πια μια "πόρτα στο μακρινό μέλλον", αλλά παραμένουν αρκετά ακριβότερα από τα ρυπογόνα ανταγωνιστικά τους. Είτε μιλάμε για τρόφιμα, είτε για μεταφορικά μέσα είτε για κτίσματα...Με μία δόση ειρωνείας, πολλοί έχουν χαρακτηρίσει "κίνημα των χορτάτων" την γενιά που επιλέγει τα βιολογικά τρόφιμα.
Ο στερεοτυπικός οικολόγος πριν χρόνια ήταν αυτός που κρεμούσε τον εαυτό του από τις αλυσίδες πλοίων που κυνηγούσαν φάλαινες, ή διοργάνωνε διαμαρτυρίες έξω από ρυπογόνα εργοστάσια. Όσο περνάει ο καιρός φαίνεται πως ο ακτιβισμός είναι μόνο η πρώτη σπίθα για την ευρύτερη συνειδητοποίηση. Εξίσου (αν όχι περισσότερο) σημαντική είναι η οικολογική δράση σε μαζικό επίπεδο, στην καθημερινή ζωή των πολιτών. Έτσι μόνο θα αντιστραφεί η πορεία του ανθρώπου προς την καταστροφή του περιβάλλοντός του όπως το γνωρίζουμε σήμερα.
Η μαύρη αλήθεια όμως είναι πως τα βιολογικά τρόφιμα είναι ακριβότερα από εκείνα της υπόλοιπης αγοράς.
Eνα ηλεκτρικό αυτοκίνητο, που πλέον έχει λόγω τεχνολογίας μεγάλη αυτονομία, κοστίζει τα διπλάσια χρήματα από ένα μικρό αυτοκίνητο πόλης.
Ένα οικολογικό σπίτι, παρά τα πλεονεκτήματά του σε σχέση με ένα συμβατικό κτίσμα, χρειάζεται μία περιουσία για να αγοραστεί.
Εκεί δημιουργείται ένα χάσμα: οι ομάδες των χαμηλόμισθων, των συνταξιούχων, των ανέργων, των φοιτητών αναγκαστικά θεωρούν πολυτέλεια την οικολογική δράση της καθημερινότητας.
Η ευχέρεια της επιλογής χάνεται εκεί που αρχίζει η αδυναμία της αγοραστικής δύναμης.
Και για να αλλάξει αυτό το φαινόμενο, για να περάσει στους πολλούς αυτό που σήμερα είναι κτήμα των προνομιούχων, χρειάζονται βαθιές πολιτικές τομές.
Μία "πράσινη ρητορική" χωρίς τις συγκρούσεις και το κόστος που απαιτούνται για να αποκαταστήσουμε τον συλλογικό σεβασμό προς το περιβάλλον μας, είναι σαν να περνάμε έναν ερμητικό ποταμό μέχρι τη μέση.

8 σχόλια:

  1. Δε θα μπορούσα να συμφωνήσω περισσότερο με την εν λόγω ανάρτηση! Ειδικά η τελική πρόταση "Μία "πράσινη ρητορική" χωρίς τις συγκρούσεις και το κόστος που απαιτούνται για να αποκαταστήσουμε τον συλλογικό σεβασμό προς το περιβάλλον μας, είναι σαν να περνάμε έναν ερμητικό ποταμό μέχρι τη μέση." δίνει ακριβώς το στίγμα για το τι πρέπει να κάνουμε.
    Με όσα έχω διαβάσει μέχρι στιγμής (αν και έχω πολλά ακόμα να διαβάσω και να μάθω) βρίσκω όλο και μεγαλύτερη σύνδεση της λεγόμενης "οικολογίας" και της "αριστερής ιδεολογίας", η μία επέρχεται από την άλλη και τούμπαλιν. Οπότε, το παρόν σύστημα οργάνωσης της κοινωνίας και της οικονομίας νομίζω ότι δε μπορεί να μας οδηγήσει σε μια πιο φυσική και φιλική προς το περιβάλλον ζωή.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Συμφωνώ μαζί σου. Συμφωνώ και μ' αυτά που λες σε σχέση την ακρίβεια του οικολογικού μοντέλου ζωής, Ωστόσο, η επιλογή του μοντέλου αυτού, όταν γίνεται συνειδητοποιημένα και για τους σωστούς λόγους, συνδέεται με μία άλλη, μια διαφορετική αντίληψη για τη ζωή, μια αντίληψη που αντιμάχεται την υπερβολή, τη σπατάλη και την επίδειξη. Με τον τρόπο αυτό, αντισταθμίζεται κάπως η διάσταση στις τιμές των συμβατικών και των πράσινων προϊόντων. Όχι, βέβαια, πως αυτό αποτελεί δικαιολογία για να παραμένουν τα δεύτερα σχεδόν απρόσιτα, ιδίως σε Ελλάδα και Κύπρο. Απλώς μαζί με τις αναγκαίες αλλαγές σε οικονομικό πολιτικό επίπεδο στις οποίες αναφέρεσαι, είναι, νομίζω, απαραίτητη και μια αλλαγή κουλτούρας, η οποία θα μπορεί να υποστηρίξει, ακόμη και με κάποιο κόστος, την εδραίωσή τους.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Η ιδέα της οικολογικά συνειδητοποιημένης ανθρωπότητας.

    Της ανθρωπότητας που δεν χρειάζεται να αφανίσει σπάνια είδη που άντεξαν εκατομμύρια χρόνια για να φτιάξει ρούχα.

    Με απλά λόγια η ιδέα της ανθρωπότητας που μπορεί να ζήσει σε απόλυτα αρμονία με τη Γη είναι αρκετά ουτοπική.

    Ακόμα και το οικονομικό σύστημα να "αριστερίσει". Ακόμα και όλοι μας να αποκτήσουμε συνείδηση οικολογική. Ακόμα και όλοι να ανακυκλώνουμε.

    Ακόμα και τότε...
    δεν θα σταματήσει ποτέ ο άνθρωπος να χρειάζεται τροφή-νερό-να αφοδεύσει-να δημιουργήσει.

    Σκεφτείτε πως οτιδήποτε (οικολογικό) και αν κάνουμε όσον αφορά το πετρέλαιο (για παράδειγμα) πάντα θα υπάρχει η ανάγκη για γρήγορη μετακίνηση. Από την στιγμή που τα πόδια μας είναι άχρηστα στις μετακινήσεις εφόσον είναι "παλιομοδίτικα" και "χρονοβόρα" δεν μπορούμε παρά να δημιουργήσουμε μηχανές που θα τα αντικαταστήσουν. Ακόμα και αυτές οι πράσινες μηχανές θα είναι ρυπογόνες για 2 πολύ βασικούς λόγους:
    1. ανάγκη για εξαιρετικά μεγάλη ενέργεια και
    2 ανάγκη για εξαιρετικά μεγάλο αριθμό ανθρώπων.

    Αυτό σημαίνει ότι και η πράσινη ενέργεια δεν μπορεί παρά να είναι επιβλαβείς για τη Γη εφόσον θα δημιουργεί ανισότητες μεταξύ των κατανομών των πρώτων υλών. Δυστυχώς ο κόσμος νομίζει ότι η εκμετάλλευση πράσινων πηγών δεν θα έχει καμία επίπτωση στο περιβάλλον. Και πάλι θα χαθούν σπάνια είδη, και πάλι θα επιβαρυνθούν περιοχές και πάλι θα δημιουργήσουμε ένα χάος που δεν θα μπορούμε να ελέγξουμε.
    Μπορεί οι επιπτώσεις να μην φανούν τόσο γρήγορα όπως έγινε με το πετρέλαιο αλλά θα πρέπει να ξέρετε πως όταν απορροφάς ενέργεια με οποιονδήποτε τρόπο πάντα δημιουργείς ένα κενό στην αλυσίδα της φύσης...και το χειρότερο; Είναι απίστευτα δύσκολο να μαντέψεις σε τι προβλήματα θα δημιουργήσει αυτό το κενό. Ο πλανήτης είναι τέλεια κουρδισμένος και εμείς με κάθε μας κίνηση αποσυντονίζουμε αυτό το ρολόι. Γιατί πολλή απλά δεν χρειάζεται να περιμένουμε τον Αύγουστο για σταφύλια...κάνουμε δικά μας!

    Για παράδειγμα αρκετός κόσμος είναι υπέρ της δημιουργίας αιολικών πάρκων.
    1. αυτά τα γιγάντια κατασκευάσματα χρειάζονται και γιγάντια αποθέματα σε μέταλλο.
    Πρόβλημα...το μέταλλο είναι πεπερασμένο.
    2. Τα αυτοκίνητα μπορούν να αντικατασταθούν από τα αντίστοιχα ηλεκτρικά.
    Πρόβλημα... Μια μπαταρία από αυτά μπορεί να προκαλέσει ανεπανόρθωτες ζημιές στο DNA των ψαριών μιας λίμνης. Το πετρέλαιο το μαζεύαμε επειδή είναι ελαφρύτερο (πετρελαιοκηλίδες)...Τα χημικά που αναμειγνύονται με το νερό;
    Η λίστα με τα προβλήματα που μπορεί να δημιουργήσει η κάθε μας κίνηση είναι ατελείωτη.
    Συμπέρασμα: Η' θα αυτοκαταστραφούμε ή θα μας καταστρέψει η φύση ή θα βρούμε άλλο πλανήτη να βασανίζουμε για 10.000 χρόνια μέχρι και εκείνος να μην μας αντέχει.

    Και κάτι άλλο. Και συγνώμη που κούρασα.
    Αλλά...
    Ο υπερκαταναλωτισμός μας ωθεί να καταναλώνουμε πολλαπλάσια από αυτά που χρειαζόμαστε. Σε μια δίκαιη κοινωνία που όλοι θα έχουν ένα πιάτο φαΐ...πολλή απλά αυτό που θα συμβεί θα είναι αντί ο Καναδός να καταναλώνει τα 100πλάσια από το Καμερουνέζο, όλοι Θα καταναλώνουν πάνω κάτω τα ίδια με αποτέλεσμα...ΤΟ ΙΔΙΟ ακριβώς πράγμα. Προς θεού, δεν λέω ότι πρέπει να παραμείνουμε ως έχουμε. Απλώς μέχρι να καταστραφούμε ας ζήσουμε σε μια δίκαιη κοινωνία.
    Τέλος πιστεύω ότι οικολογική συνείδηση που όλοι θέλουμε είναι απλώς ένα μακρύτερος δρόμος προς την αποτυχία της ανθρωπότητας.

    Αν ρίξουμε έναν πίνακα του Πικάσο σε μια λίμνη, μπορεί να σκοτώσει αρκετά ψαράκια...από τις μπογιές του.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Δεν νομίζω πάντως πως η καλύτερη αρχή είναι να ισοπεδώσουμε τα μεγέθη...
    Η μπαταρίες των οικολογικών αυτοκινήτων δεν είναι για να γεμίζουν τις λίμνες. Μπορούν να ανακυκλώνονται και να δημιουργούν μηδενική ζημιά στο περιβάλλον.
    Ο υπερκαταναλωτισμός μπορεί να ισοσκελίζεται με τον υποσιτισμό, αλλά εάν ο Καναδός δεν έτρωγε 100 φορές θα ζούσαν 100 παιδιά στην Αφρική που πεθαίνουν από την πείνα. Εκεί είναι διαφορά ποιότητας ζωής, γιατί ο Καναδός δε θα ήταν παχύσαρκος και δεν θα είχε καρδιαγγειακά νοσήματα ενώ οι Αφρικανοί δε θα πάθαιναν τυμπανισμό.

    Οπότε όλα είναι θέμα διαχείρισης και τίποτε δεν λειτουργεί στην λογική του "άστο να πάει όπως πηγαίνει, αφού στα ίδια καταλήγουμε". Αυτής της αντίληψης γέννημα είναι η τωρινή τραγική κατάσταση.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Ίσως ακούστηκαν λίγο μηδενιστικά όλα αυτά που είπα.

    Αλλά δυστυχώς ο τρίτος νόμος του Νεύτωνα είναι πολύ απλός και κατανοητός.

    Οτιδήποτε κάνεις υπάρχει πάντα μία αντίδραση.
    Ως εκ τούτου οτιδήποτε και να υποστηρίξει κανείς υπάρχει πάντα η απάντηση του.
    Τώρα, όσον αφορά της μπαταρίες>
    Οι μπαταρίες του σήμερα θα είναι άχρηστες σε 10 χρόνια καθώς θα είναι παλιές και ασύγχρονες με την τότε τεχνολογία (εκτός του ότι έχουν πεπερασμένο αριθμό επαναφόρτισης). Αυτό σημαίνει ότι ακόμα και αν αύριο πάρουμε όλοι από ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο-λεωφορείο-ποδήλατο, οι μπαταρίες τους θα είναι σκουπίδια σε 10 χρόνια. Και δεν μιλάμε για μερικές μπαταρίες...αλλά μερικά εκατομμύρια που κάπου θα πρέπει να στοιβαχτούν.

    Ακόμα και να τις ανακυκλώσουμε πάντα θα έχουμε απορρίμματα από αυτές τις μπαταρίες που (στο μέλλον μιλώντας) τις χρησιμοποιήσαμε πριν 10 χρόνια. Καθώς δεν υπάρχει η τέλεια ανακύκλωση. Έπειτα εδώ είναι το κουλό της υπόθεσης... Ακόμα και η ίδια η ανακύκλωση παράγει απορρίμματα.

    Κάποτε ο αδερφός μου, μου είχε πει όταν ήμουν μικρός:
    Σκέψου έναν τρόπο να φτιάξεις κάτι χωρίς να χρησιμοποιήσεις τίποτα από την φύση. Τότε του έκανα μια σκιά για τα μάτια του
    από το Ήλιο με την παλάμη του χεριού μου. Και αυτός με είπε. Τόσο που τεντώθηκες (ήταν πιο ψηλός) κουράστηκες σίγουρα. Θα πρέπει να φας λοιπόν...τελικά χρησιμοποίησες κάτι από την φύση;

    Αυτό που ήθελα να πω απλά πιο πριν είναι πως οτιδήποτε ανάγκη έχουμε σε ενέργεια από κάπου θα πρέπει να την πάρουμε. Δημιουργώντας έτσι κενό που δεν αναπληρώνετε. Σκέψου την Γη σαν μια παραλία. Εάν πάρεις έναν κόκκο ποτέ δεν θα μπορέσεις να τον βάλεις στην ίδια θέση με πριν...

    Σχετικά με την Αφρική και τους Καναδούς. Απλά ήθελα να πω πως η κατανομή του πλούτου (του πραγματικού και όχι του πλαστικού) και της τροφής λειτουργεί σαν τα Συγκοινωνούντα δοχεία. Πάντα έχουμε τις ίδιες ανάγκες απλώς είναι διαφορετικά κατανεμημένες. Σίγουρα και πρέπει να παλέψουμε κατά αυτής της αδικίας.
    Απλώς μην γελιόμαστε. Το μεγαλύτερο ταξίδι της ζωής μας δεν είναι πλέον από τον έναν καταυλισμό στον άλλο. Τα περισσότερα βιβλία που έχει διαβάσει ο σοφός της φυλής πλέον δεν είναι 5 τον αριθμό.

    Ακόμα και αν αύριο έχουμε αριστερές κυβερνήσεις, τι ακριβώς θα πούνε;
    Κλείνουμε το ίντερνετ επειδή είναι άστα-να-πάνε ενεργοβόρο;
    Καταργούμε τα αεροπλάνα επειδή διοχετεύουν απευθείας CO2 στην οζονόσφαιρα;
    Απογορεύουμε το κρέας; (μην γελάτε! Η παραγωγή κρέατος είναι 18% πιο ενεργοβόρα και με μεγαλύτερο ενεργειακό αποτύπωμα από της μεταφορές..όλου του Κόσμου!!)

    Ακόμα και να ρίξουμε όλοι τα μούτρα για να σκεφτούμε πως θα κάνουμε τις ζωές μας πιο οικολογικές...κάπου θα πρέπει να τις γράψουμε. Κάποιο δέντρο στον Αμαζόνιο θα πρέπει να κοπεί.

    Δεν είμαι μάντης να ξέρω τι θα γίνει σε 3.000 χρόνια (γιατί αυτά που λέω κάπου εκεί προσδιορίζονται). Αλλά βλέπω πως ότι κάνουμε, οικολογικό ή ρυπογόνο, καπιταλιστικό ή αριστερό, ανθρώπινο ή απάνθρωπο πάντα θα χρειαζόμαστε πηγές ενέργειας. Και δυστυχώς έναν πλανήτη το έχουμε. Με έναν υπερωκεανό και έναν φλοιό.
    Πάω για ύπνο.
    Αύριο πάμε για καφέ;
    Τα πάντα όλα φιλικά και συντροφικά (sic)!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Κατανοητά αυτά που λες, αλλά τα συμπεράσματα στα οποία καταλήγεις με βρίσκουν να διαφωνώ κάθετα.

    Δεν είναι το ίδιο ο ρυπογόνος κόσμος με τον οικολογικό κόσμο.
    Επειδή ανέφερες τον νόμο του Νιούτον, θα συνειδητοποιήσεις ότι όσο μεγαλύτερη είναι η δύναμη που ασκείται, τόσο μεγαλύτερη θα είναι και η αντίδραση.
    Οπότε δεν μπορούμε να πούμε πως όλες οι δυνάμεις που ασκούνται είναι ίδιες, επειδή υπάρχει ο νόμος.
    Εάν καταστρέψουμε όλο τον Αμαζόνιο μέσα σε δέκα χρόνια, οι δυνάμεις αντίδρασης θα είναι απείρως εντονότερες από την "χασούρα" ανακύκλωσης των μπαταριών μας!
    Εκεί είναι και η ουσία της ανθρώπινης παρέμβασης, που δεν είναι ούτε αναπότρεπτη ούτε νομοτελειακή.
    Έχουμε ανεπτυγμένη την εγκεφαλική δυνατότητα για να μπορούμε να κρίνουμε και να πράττουμε σύμφωνα με το δικό μας καλό (ως είδους) και όλου του πλανήτη. Όπως έχουμε την δύναμη να καταστρέψουμε πόρους με μεγάλη ορμή, έτσι έχουμε την αντίστοιχη δύναμη να δράσουμε προς την αντίθετη κατεύθυνση.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. ενδιαφέρουσες όλες οι απόψεις όμως με καλύπτουν οι θέσεις του Πλανητα

    καλό βράδυ σε όλους

    ΑπάντησηΔιαγραφή

ΔΗΜΟΦΙΛΕΣΤΕΡΕΣ ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ