3.12.09

"Νοικοκυραίοι" και "Μπαχαλάκηδες": όταν οι εξουσιαστικές δομές τρέφονται με στερεότυπα

Ο Δεκέμβρης, φαντάζομαι, δε θα είναι ποτέ ξανά ίδιος. Μέσα στο γενικότερο κλίμα της ευφορίας των γιορτών, των ανοιχτών αγορών και των τραπεζωμάτων, θα υπάρχει πάντα ένα αγκάθι. 
Σκέφτομαι το εάν αυτή η επέτειος υπάρχει λόγος να συστηματοποιηθεί, να καθιερωθεί. Δεν έχω ακόμη ξεκάθαρη άποψη: από τη μια πλευρά τα αίτια που οδήγησαν στον φόνο του Α. Γρηγορόπουλου παραμένουν εδώ (ελλιπής εκπαίδευση και βίαιη δράση αστυνομικού σώματος, στοχοποίηση περιοχών όπως τα Εξάρχεια κ.α.), αλλά από την άλλη δεν ξέρω εάν υπάρχει ο λόγος να ζούμε επετειακά αυτό που έγινε το Δεκέμβρη του 2008, τίποτε δε θα είναι το ίδιο και φοβάμαι μήπως βαλσαμωθεί αντί να φουντώσει η σπίθα που άναψε πέρσι.
Το τι από τα δύο θα γίνει θα φανεί στις επόμενες μέρες. Θα ήθελα όμως με αυτό το κείμενο να σταθώ σε μία ακόμη διχοτόμηση -πράξη στην οποία είμαστε εθισμένοι σε πολλά επίπεδα- που "φορέθηκε" πολύ εκείνες τις μέρες: "νοικοκυραίοι" και "μπαχαλάκηδες". Δεν έχει πολλή σημασία το ποιος εισήγαγε το δίπολο αυτό, αλλά είναι αξιοθαύμαστη η προθυμία του συστήματος ενημέρωσης και πολιτευτών να ενσωματώσουν τους όρους, να τους χρησιμοποιήσουν έτσι ώστε να χωριστεί η κοινή γνώμη σε δύο στρατόπεδα.
Τι φόρτιση είχαν αυτές οι δύο λέξεις; Ποιός είναι ο μπαχαλάκιας και ποιός ο νοικοκυραίος;
Πόση ακρίβεια υπάρχει στην περιγραφή αυτή; Είμαστε όλοι χωρισμένοι στα όρια αυτών των δύο κόσμων;  
Νομίζω πως στο διαχωρισμό αυτό οδηγηθήκαμε γιατί η βαρύτητα δόθηκε στο θέμα της καταστροφής: καίγονται οι περιουσίες του κοσμάκη, γίνεται πλιάτσικο, φλέγονται καταστήματα κλπ.
Για μία μεγάλη μερίδα της κοινής γνώμης, ο Δεκέμβρης ήταν κυρίως υπόθεση βίας.
Ελάχιστοι επικεντρώθηκαν στις δημιουργικές πτυχές των ημερών, τις λαϊκές αμεσοδημοκρατικές συνελεύσεις, τις δημιουργικές καταλήψεις που στάθηκαν κέντρο διαμόρφωσης πολιτικής και αγώνα.
Ή θα είσαι μπαχαλάκιας ή θα είσαι νοικοκυραίος. 
Λες και ένας άνθρωπος που έχει νοικοκυριό δεν υπάρχει περίπτωση να αγωνίζεται για ένα καλύτερο κόσμο και να βρίσκεται στο δρόμο, πρέπει οπωσδήποτε να είναι συμβιβασμένος και να ζητάει όλο και περισσότερη καταστολή...
Ή λες και ο "μπαχαλάκιας" δεν προέρχεται από κάποια οικογένεια, δεν ζει σε νοικοκυριό αλλά σε καμία τρώγλη.
Ο πυρήνας αυτού του διπόλου είναι τόσο κενός όσο και τα image ιδανικά που έχουν προπαγανδιστεί στις επίπεδες οθόνες αυτού του τηλεοπτικού έθνους. Και φαίνεται αγωνιώδης η προσπάθεια  να κάνουν και την αντίληψη της κοινωνίας το ίδιο επίπεδη.
Δεν ισχυρίζομαι ότι ο διαχωρισμός αυτός έχει καθορισμένο πολιτικό στίγμα: είδα να τον υιοθετούν από ακροδεξιοί μέχρι ριζοσπάστες της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς.
"Ή με τις γραβάτες ή με τις κουκούλες" έγραφε σε τοίχους και χαρτιά ένας παλιός μου φίλος που ήταν ερωτευμένος με τις ιδέες της αναρχίας, κι αναρωτιέμαι αν ένιωθε αμήχανα πέρσι που ο Χατζηνικολάου ή ο Τράγκας χρησιμοποιούσαν το σκεπτικό του. Ίσως πάλι να έλεγε: "έχουν δίκιο, αυτοί είναι οι γραβάτες και εγώ η κουκούλα".
Η κουκούλα όμως έχει έναν πολύ πρόσκαιρο σκοπό: έχει μία διάρκεια ζωής συγκεκριμένη, και μόλις το εξεγερσιακό ποτάμι χυθεί στη θάλασσα της μετα-εξεγερσιακής πραγματικότητας, εκεί πρέπει να φανεί το πραγματικό πρόσωπο. Μετά την υδραυλική εκτόνωση της οργής, μετά το χαστούκι σ'ένα κράτος που πλήγωσε τη νέα γενιά του στο πρόσωπο του Αλέξη, είμαστε έτοιμοι να υιοθετήσουμε έναν άλλο τρόπο ζωής; Έναν άλλο τρόπο σκέψης και πολιτικής δράσης; Είμαστε έτοιμοι για την επανάσταση της καθημερινής ζωής;

6 σχόλια:

  1. κι εγώ προβληματίζομαι σχετικά με τις επετείους. τι είναι επέτειος; και αν ταιριάζει ένα τέτοιο σχήμα στην περίπτωση της εξέγερσης του "Δεκέμβρη'08". Παρ' όλ' αυτά, θεωρώ πως υπάρχει μια ανάγκη μνημόνευσης τόσο του θανάτου που στάθηκε η αφορμή των πραγματικών και συμβολικών εκρήξεων στην κοινωνία, όσο και των ημερών της εξέγερσης στους δρόμους.

    Τώρα βέβαια σχετικά με το δίπολο για το οποίο πολύ σωστά μιλάς, συμφωνώ. Βέβαια πάντα οι διαχωρισμοί είναι ένα σημαντικό εργαλείο της εξουσίας που διαχέεται στην κοινωνία (στην Κύπρο το ξέρουμε αρκετά καλά αυτό). Επέτειος ή όχι πάντως στην Αθήνα και τα Εξάρχεια επικρατεί μια "περίεργη" ηρεμία αυτές τις μέρες...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. ωραίο το μπλογκ σου φίλε.
    τι προτείνεις σαν απάντηση στα τελευταία 3 ερωτήματα που έθεσες;απλά και εγώ διερωτούμαι τι μπορεί κάποιος να κάμει σήμερα στην κύπρο ειδικά, για να φέρει μιαν αλλαγή προς το καλύτερο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. pause, καλά που με διόρθωσες έμμεσα γιατί είχα γράψει "Δεκέμβρης 09" και μου βγαλε το μάτι τώρα που το ξαναδιάβασα!
    Για την "περίεργη" ηρεμία που μιλάς, δε κατάλαβα εάν αναφέρεσαι στην ηρεμία πριν την καταιγίδα, ή στην ηρεμία που είναι κάτι ασυνήθιστο, δηλαδή έλλειψη προεργασίας.

    Φίλε ανώνυμε, να σαι καλά.
    Τα στοιχεία μίας μελλοντικής κοινωνίας υπάρχουν στην παρούσα σαν τις πρώτες σταγόνες μίας βροχής.

    Το κρίσιμο σημείο θα ήταν εάν τον Δεκέμβρη ο κόσμος που βρισκόταν στο Σύνταγμα ζητούσε κάτι άλλο. Εάν έχτιζε μία απαίτηση. Κάτι τέτοιο δε συνέβη, επομένως η Βαστίλλη της αστικής δημοκρατίας δεν νομίζω πως είναι έτοιμη να πέσει.
    Ως δείγματα όμως μίας αλλαγής βλέπω μέσα στην κοινωνία ένα δυνατό ρεύμα αμφισβήτησης της τάξης του πολιτευτή.
    Με την λέξη πολιτευτής εννοώ τον άνθρωπο με το κοστούμι που σφίγγοντας εκατοντάδες χέρια και μοιράζοντας υποσχέσεις υποτίθεται ότι αντιπροσωπεύει την δική μου βούληση.
    Ως αντίβαρο στην επαγγελματική αυτή τάξη βλέπω τον θεσμό της λαϊκής συνέλευσης, δηλαδή ομάδες που συνέρχονται αντιιεραρχικά και δημιουργούν οι ίδιοι τους θεσμούς για να βελτιώσουν την καθημερινότητά τους.

    Για την Κύπρο που αναφέρθηκες, πιστεύω ότι μία τέτοια περίπτωση ήταν οι αμεσοδημοκρατικές συνελεύσεις στην Πλατεία Φανερωμένης.
    Ίσως η Κύπρος έχει το πλεονέκτημα ότι δεν ευδοκιμεί ιδιαίτερα το φρούτο του "αναρχο-χούλιγκαν", και έτσι είναι πιο δύσκολο να συκοφαντηθεί ένα ολόκληρο κίνημα όπως έγινε τον Δεκέμβρη στην ελλαδική περίπτωση.
    Από την άλλη ίσως χάνει σε διεκδίκηση και μαχητικότητα, γιατί υπάρχει ο "φόβος" της κατάληψης και της πορείας ως μέσων αγώνα. Ακόμα και στην θλιβερή επέτειο του Αλέξη, αν έμαθα καλά οργανώθηκε φεστιβάλ αντί για πορεία.
    Δεν το κριτικάρω απλά το περιγράφω.

    Και εννοείται φίλε ανώνυμε, πως δεν ξέρω πότε θα έρθει η βροχή ;)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Esy pantow eisai malakakias!de xora amfivolia gia afto!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Ευχαριστώ για την ανώνυμη, βαθειά και γεμάτη χιούμορ παρέμβασή σου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. δεν ξέρω αν είναι ηρεμία πριν την καταιγίδα ή έλλειψη προεργασίας όπως λες...
    οτι και να ήταν πάντως, από σήμερα άλλαζει καθώς σιγά σιγά γεμίζουν οι δρόμοι..

    ΑπάντησηΔιαγραφή

ΔΗΜΟΦΙΛΕΣΤΕΡΕΣ ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ