μυλλωμένα

ετυμολογία: παθητική μετοχή του μυλλώνω < μύλλα
επίθετο: μυλλωμένος (κυπριακή διάλεκτος) 
1. λιπαρός, αρτύσιμος, μη νηστίσιμος
2. που έχει άσεμνο, σκωπτικό περιεχόμενο, όπως τα γαμοτράγουδα
τα μυλλωμένα τραούθκια της νύφης*

Για τους Κύπριους φίλους και συναρρώστους ένα κείμενο για τα μυλλωμένα ίσως παραβιάζει ανοιχτές πόρτες. Εννοώ πως όλοι πάνω-κάτω τα γνωρίζουν, είτε τα έχουν ζήσει σε κανένα πανηγύρι και άλλη παραδοσιακή κοινωνική εκδήλωση, είτε τα έχουν ακουστά. Για όσους όμως δεν έτυχε να γεννηθούν και να μεγαλώσουν στην Κύπρο, η λέξη αυτή ίσως να μην θυμίζει κάτι, γιαυτό και παρέθεσα το λήμμα στην έναρξη του κειμένου. Μυλλωμένα σημαίνει αρτύσιμα, αυτά τα οποία δεν λέγονται σε περίοδο νηστείας, ίσως γιατί η  νηστεία έχει συνδυαστεί με μία διαδικασία κάθαρσης σωματικής και πνευματικής, επομένως δεν έχουν θέση σ'αυτή τα σεξουαλικά ποιηματάκια. Ίσως πάλι λέγονται μυλλωμένα γιατί έχουν στους στίχους πολύ... "κρέας"!
Τέλος πάντων ιστορικός γλωσσολόγος δεν είμαι, κι ας αφήσω τα πράγματα αυτά για τους ειδικούς.

Η πρώτη μου επαφή με τα μυλλωμένα ήταν πριν καναδυο χρόνια, όταν έλαβα πρόσκληση να παρευρεθώ σε μία εκδήλωση που ήταν εξ'ολοκλήρου αφιερωμένη σ'αυτά. Συμμετείχαν ο κύπριος μουσικός Μιχάλης Τερλικκάς, ο Μιχάλης Παπαευαγόρου, ο Βάσος Αργυρίδης, οι κανταδόροι Αρίονες και οι τσιαττιστές (οργανωτές αυθόρμητων λαϊκών διστίχων) Αρτέμης Καϊλής και Φώτης Ακαθιώτης, ενώ τη φιλολογική επιμέλεια είχε ο Ανδρέας Μακρίδης.

Στην πρόσκληση υπήρχε η υποσημείωση: "η παράσταση είναι ακατάλληλη για σεμνότυφους και ανήλικους". 

Όντως. Μετά από μία ώρα προγράμματος, μερικοί "προσβεβλημένοι" είχαν αποχωρήσει, προφανώς βρίσκοντας το περιεχόμενο των κειμένων "απρεπές" ή "κατώτερο". Η πλειοψηφία του κοινού πάντως όχι μόνο έμεινε, αλλά το ευχαριστήθηκε με το παραπάνω!

Διαβάστηκαν και κάποια ποιήματα τα οποία είχαν την επιγραφή "απιστεύτως μυλλωμένα" ,  δημιουργίες μαθητών και μαθητριών του Παγκυπρίου Γυμνασίου, πολύ ζωντανά και παιχνιδιάρικα στιχάκια που είναι ενδεικτικά της αυθόρμητης ελευθερόστομης δημιουργίας πέρα από τις επιταγές της ηθικολογίας. Θα τα μοιραστούμε εάν πέσουν στα χέρια μου κάποτε...

Πάντως χάρηκα όταν σε μία βόλτα σε διάφορα κυπριακά ιστολόγια, εντόπισα και αυτό που φέρει τον τίτλο "ΤΑ ΜΥΛΛΩΜΕΝΑ ΤΟΥ ΣΠΑΝΟΥΔΗ" και νομίζω ότι αξίζει να επισκεφτείτε για να διαπιστώσετε όσοι δεν γνωρίζετε για την δομή και το ύφος των κειμένων αυτών.

Μοιάζει λίγο με τις μαντινάδες και τα γαμοτράγουδα αλλά έχει ένα πολύ διακριτό σκωπτικό ύφος και -εννοείται- ένα παραδοσιακό κυπριακό χρώμα.

Τα μυλλωμένα, παρά τον στιγματισμό τους ως κατώτερων στιχουργημάτων (καθαρά λόγω περιεχομένου), τα βρίσκω ως αναγνώστης απολαυστικά και πολλές φορές περίτεχνα.

Άλλωστε να μην ξεχνάμε ότι και ο Σεφέρης σε μία δημιουργική του φάση, καταπιάστηκε με τέτοια κείμενα και τον συνεπήρε η λαϊκή ποιητική παραγωγή της Κύπρου.

Τα κείμενα αυτά, ίσως αργήσει η μέρα που θα αναγνωριστούν ως τα γνησιότερα αποτυπώματα της λαϊκής έκφρασης, αλλά πιστεύω πως αξίζει να διαδοθούν και να διαβαστούν όχι μόνο από τους Κύπριους, αλλά από όσους γνωρίζουν ή μαθαίνουν την ελληνική γλώσσα και τις διαλέκτους της.

*ορισμός από βικιλεξικό