Ο Σ.Λ., νεαρός φιλόλογος και
ποιητής από την Αθήνα, άνεργος για χρόνια, μαλωμένος με οικογενειακά του
πρόσωπα και προδομένος από την γυναίκα με την οποία συζούσε, σχεδιάζει προσεκτικά
την αυτοκτονία του. Με την
χαρακτηριστική μεθοδικότητα και σκηνοθεσία που ταιριάζει σε αυτόχειρες,
ετοιμάζει την καρέκλα και το σκοινί , γνωρίζοντας πως η θέα του κρεμασμένου του
κορμιού θα σοκάρει τον πρώτο άνθρωπο που θα ανοίξει την πόρτα.
Με βήματα αργά κατευθύνεται στο
μεγάλο τραπέζι, στο οποίο έχει τοποθετήσει ένα πάκο με λευκά χαρτιά. Κάνοντας
τα καλύτερά του γράμματα, αρχίζει τη συγγραφή:
ΝΕΚΥΙΑ
«Ίσως, τελικά, να είμαι αυτό που η συμβατική ηθική ονομάζει «κακός
άνθρωπος», όσο ευμετάβλητη και σχετική να είναι η σημασία αυτής της φράσης. Εάν
ζυγίσω τις αιτίες που με οδήγησαν στην τωρινή μου κατάσταση, πρέπει να
ομολογήσω ότι είναι ένας συνδυασμός αστάθμητων αλλά και προβλεπόμενων
πραγμάτων.
Δε μπορείς, για παράδειγμα, να επέμβεις στο γεγονός ότι ένας αγαπημένος
σου άνθρωπος θα πεθάνει από ανίατη αρρώστια. Μπορείς όμως να προβλέψεις ότι
ορισμένοι άνθρωποι στους οποίους στήριξες πολλά πιθανόν να μη θέλουν ή να μη
μπορούν να συμπεριφερθούν με τον τρόπο που πίστευες.
Δεν ξέρω, μετά από τόσα χρόνια ζωής, αν είμαι δυνατός ή όχι. Έχω βρεθεί
με την πλάτη στον τοίχο αρκετές φορές, σε καταστάσεις όπου όλοι οι τομείς του
βίου μου κατρακυλούσαν σε μία κατηφόρα δίχως τέλος. Δε μπορώ να πω ότι έβρισκα
κάθε φορά ένα μαγικό τρόπο να ξεμυτίσω από το αδιέξοδο, αλλά μετά από ένα
χρονικό διάστημα κάτι με σήκωνε ξανά στα πόδια μου. Μια φωνή μέσα μου ή μια
φωνή ενός άλλου ανθρώπου που με στήριζε. Ωστόσο, σε ορισμένες από τις παραπάνω
περιπτώσεις, μία θηλιά ήταν ήδη περασμένη γύρω από το λαιμό μου, και το οριακό
σημείο αυτής της κατάστασης δημιουργεί την αμφιβολία μου. Άλλωστε, το δρόμο της
εξόδου μπορείς να τον ακολουθήσεις μία μόνο φορά.
Ας επιστρέψω, όμως, στην αρχική μου παρατήρηση. Είμαι τόσο σκληρός
κριτής! Κριτής μελών της οικογένειάς μου, των γυναικών που έζησαν μαζί μου, της
κοινωνικής οργάνωσης, των εχθρών μου, των φίλων... Θα ήταν αφελές να πιστεύω
ότι όλα αυτά, όλα μαζί ή ξεχωριστά, δε θα στρέφονταν εναντίον μου. Και, θέλω να
είμαι δίκαιος, πρέπει να διαφυλάξω την πιο σκληρή κριτική για τον εαυτό μου.
Υπήρξα ένας άνθρωπος ιδιαίτερα αναβλητικός. Βιβλία που ποτέ δεν έγραψα
και θα χαθούν για πάντα μέσα στο φθαρτό μου μυαλό. Ταξίδια που ποτέ δεν πήγα
και άφησα για κάποια άλλη εποχή. Κινήσεις που έμειναν προθέσεις.
Υπήρξα ένας άνθρωπος μεγάλων αντιθέσεων, ή -όπως θέλει να λέει ο κόσμος- αντιφάσεων.
Τρυφερός και σκληρός. Μελαγχολικός και νευρικός. Το πέρασμά μου από αυτόν τον
κόσμο προσκρούει αναπόφευκτα σε διάφορες συμπληγάδες.
Ποτέ δεν κατάφερα να ελέγξω ουσιαστικά τις ψυχολογικές διεργασίες εντός
μου, και τις άφηνα να εκδηλώνονται χωρίς να τις φιλτράρω, έτσι γινόμουν ένας
γίγαντας που μεταμορφωνόταν σε νάνο και ξαναγινόταν γίγαντας. Έζησα τα πάθη του
Προμηθέα σε κάθε σκαλοπάτι της ζωής μου. Πόνεσα τους ανθρώπους και αυτοί
πόνεσαν εμένα. Δε το γράφω με κάποιο παράπονο, αισθάνομαι ότι έτσι
αποκαθίσταται μία φυσική τάξη, μία ισορροπία. Ήταν επόμενο οι δικές μου
επιθέσεις στο σύνολο να αποτελέσουν μία σπίθα φωτιάς που εξαπολύεται σε έναν
ατέλειωτο ωκεανό. Το σύνολο είναι ισχυρότερο από το άτομο. Σε κάποια φάση
πίστεψα πως ένα άτομο μπορεί να αυτονομηθεί και επηρεάζοντας άλλα, να διαλύσει
ό,τι θεωρούσε σάπιο, όπως ας πούμε ένας καρκίνος ξεκινάει από κάτι μικρό και
μπορεί να καταλαμβάνει ένα σώμα. Όμως κανένας καρκίνος δε μπορεί να ζήσει μόνος
του, να χτίσει και αν επιβιώσει χωρίς το σώμα που καταστρέφει. Το μόνο πράγμα
για το οποίο είναι ικανός είναι ο θάνατος. Έτσι κι εγώ.
Κουράστηκα να διαλύομαι και να ξαναγεννιέμαι. Θέλω το δικό μου μερίδιο
στην ανυπαρξία. Ας τα ξεχάσω όλα και ας με ξεχάσουν όλα.
Δεν είναι τυχαίο που η χριστιανική παράδοση συνδύασε το κακό με το
καταραμένο. Αισθανόμουν ήδη από την εφηβική μου ηλικία ότι σε κάποιο βάθος
υπάρχει μία μελανή πύλη που με περιμένει να τη διαβώ.
Είμαι ο «κακός» και ο «καταραμένος», στο επίπεδο που δεν μπόρεσα ή δεν
ήθελα να εναρμονιστώ ποτέ με την κοινή γνώμη, τις αποδεκτές αντιλήψεις, τις
συμβατικές επιλογές. Η κοινωνία των κυνηγών μαγισσών καθρεφτιζόταν στο πρόσωπο
συγγενών, γυναικών, φίλων.
Ελάχιστοι προσπάθησαν να με καταλάβουν. Έφτασα στο σημείο να φοβάμαι τους
ανθρώπους για αυτά που θέλουν. Η ακόρεστη επιθυμία για κέρδος, η λατρεία για το
προσωπικό συμφέρον, έχει διαβρώσει την κοινωνία στην οποία μεγάλωσα.
Νιώθω την ηχώ των χρόνων μέσα στο κεφάλι μου. Νιώθω όλους τους
ανθρώπους που έχουν υπάρξει και όσους θα υπάρξουν. Ακούω το κλάμα τους, τα
αδιέξοδά τους, την οργή και το ανεκπλήρωτό τους. Ακούω το «γιατί» που ποτέ δε
βρήκε απάντηση.
Ακούω τις οιμωγές των αρρώστων και το ξέσπασμα των καταδικασμένων πριν
την εκτέλεση. Πιο δυνατά, όμως, ακούω την εκκωφαντική σιωπή των αυτοχείρων.
Αυτοί, πάντα αυτοί. Που άσκησαν το ύψιστο δικαίωμα και αποφάσισαν να μην
περιμένουν άλλο. Κρυμμένοι μέσα σε τραγούδια και σε στίχους ποιημάτων.
Κρυμμένοι κάτω από τον δοξαστικό ήλιο και την καυτή λάβα του τώρα.
Γεννήθηκα άνθρωπος, αυτή τη χάρη και την κατάρα μου έδωσε το σύμπαν.
Φθονώ τα υπόλοιπα ζωντανά είδη που δεν έχουν τη συνείδηση της θνητότητάς τους,
ενώ εγώ δε μπορώ να βγάλω από τη σκέψη
μου το πεπερασμένο της ύπαρξής μας. Δεν μπορώ να μη στοχάζομαι το θάνατο των
ανθρώπων που αγάπησα, και τον δικό μου. Ίσως το γεγονός ότι δε βολευόμαστε με
αυτό το τέλος και μπορούμε να συλλάβουμε την αθανασία, να μας δίνει έναν
ορίζοντα για να την φτάσουμε κάποτε. Όχι για μένα όμως. Όχι για τους ανθρώπους
που μεγαλώσαμε μαζί. Τα αδιέξοδα του σήμερα δε θα λυθούν με επιστημονική
φαντασία.
Στο μέρος που γεννήθηκα και μεγάλωσα, άνθρωποι σαν εμένα δεν έχουν
ιδιαίτερη χρησιμότητα. «Προτιμητέοι οι μπακάληδες και οι δικηγορίσκοι» που
έλεγε κι ο γέρο-Ηλίας. Δεν έχει νόημα να ανατρέξω στα γονίδια ή την ανατροφή.
Υπολογίζω ότι η ανυπαρξία μου θα γλιτώσει το ελληνικό κράτος από
αρκετές χιλιάδες ευρώ, αφού όπως διάβασα πρόσφατα, σε κάθε πολίτη αντιστοιχεί
αξιοσέβαστο ποσοστό χρέους. Επομένως, η πράξη μου μπορεί να χαρακτηριστεί και
ως αλτρουιστική, από τη στιγμή που βοηθάω την κυβέρνηση να πιάσει τους στόχους
της.
Η ανάβαση στον ουρανό αποδείχτηκε μακρινή
Ζήτω η κατάβαση στη γη!
Δόξα στο μηδέν και στο άπειρο που μας τρέφει.
ΥΓ. Επισυνάπτω ορισμένα ποιήματα και κείμενα που έγραψα τα τελευταία
χρόνια, την απειροελάχιστη συνδρομή μου στα ελληνικά γράμματα. Τα δίνω στην
οικογένειά μου με κάθε δικαίωμα έκδοσης. Συγγνώμη για όλα.»
Μόλις τελειώνει, αντιγράφει το
χειρόγραφο στον υπολογιστή και δημοσιεύει το κείμενο στο προσωπικό ιστολόγιο
που διατηρούσε. Αφιερώνει ώρα πολλή στο να την ξαναδιαβάσει, να αποτυπώσει στο νου του κάθε λέξη, γίνεται
αναγνώστης του ίδιου του του κειμένου με μεγάλη προσοχή.
Σηκώνεται και προσπαθεί να
αναμετρηθεί με τη σκέψη της τελευταίας κίνησης. Σφυρηλατεί την επιθυμία του να
το τελειώσει. Δίνει μία μεγάλη αναμέτρηση με το ένστικτο της αυτοσυντήρησης. Η
μάχη κρατάει για ώρα, σαν να πρόκειται για ένα μοντέρνο Διγενή που θέλει να
νικηθεί από τον Χάρο αλλά δε τα καταφέρνει.«Τώρα» ψιθυρίζει σε μία ανύποπτη
στιγμή και ετοιμάζεται με νεύρο.
Ντριν! Το κουδούνι ήρθε σαν κάτι
από άλλο κόσμο, να διακόψει την ιεροτελεστία. Σαν να μην έχει συμβεί τίποτε
μέχρι τώρα, τον πιάνει μία βιασύνη να απομακρύνει την καρέκλα και το σκοινί,
και να ανοίξει παριστάνοντας τον αδιάφορο.
Στην άκρη της πόρτας στέκονταν
τρεις-τέσσερις καπελαδούρες της αστυνομίας και δύο με πολιτικά. Η έκπληξή του ήταν εμφανής. Ο μεγαλύτερος από
αυτούς είπε με προσποιητά γλυκιά φωνή: «Είμαστε τμήμα της Αστυνομίας σε
συνεννόηση με την Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος» σαν να έλεγε «Eίμαστε από το ζαχαροπλαστείο και φέραμε τα γλυκά»
«Όχι ρε γαμώτο, ταυτοποίησαν τα
πολιτικά κείμενα» σκέφτηκε ο Σ.Λ.
Όμως αν ήταν έτσι, γιατί του
φέρονταν σαν να μιλούσαν σε παιδάκι ή σε τρελό;
«Ήρθαμε επειδή εντοπίστηκε ένα
κείμενο που ανεβάσατε στο ίντερνετ. Η υπηρεσία μας είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη σε
τέτοια φαινόμενα. Από εδώ ο ψυχολόγος μας, καλό θα ήταν... εχμ... να κάνετε μία
κουβέντα και ο κύριος είναι δημοσιογράφος, έχει δείξει μεγάλο ενδιαφέρον για
παρόμοια θέματα... μην ανησυχείτε... όλα θα πάνε καλά» είπε και τον χτύπησε
απαλά στον ώμο.
Η ομάδα μπήκε μέσα χωρίς αργοπορία,
ο ψυχολόγος του πρότεινε να κάτσουν στο σαλόνι, ενώ οι υπόλοιποι ψαχούλευαν
διάφορα αντικείμενα στο σπίτι. Δεν δυσκολεύτηκαν να βρουν τα κείμενα πάνω στο
τραπέζι. Με μεγάλη προσπάθεια να βγάλει το γραφικό χαρακτήρα, ένας από τους
αστυνομικούς διάβασε «ΝΕ-ΚΥ-ΙΑ; Πολωνική ομάδα δεν είναι αυτή;»
Μίλησαν για ώρα και του άφησαν
κάρτες. Την επόμενη μέρα, η ιστορία του ήταν σε διάφορες εφημερίδες και
ιστοσελίδες, κάτω από τον τίτλο «Μεγάλη επιτυχία της αστυνομίας»
Πόσο όμορφα γράφεις ρε Χρήστο..
ΑπάντησηΔιαγραφήΠοιός χτυπάει την πόρτα;
ΑπάντησηΔιαγραφήΤο διαδίκτυο είναι τεράστιο αλλά όπως πολλές φορές συμβαίνει και στην πραγματική ζωή πετυχαίνεις δικό σου ανθρώπους ή γνωστούς αυτών στα ποιο απόμακρα και κρυφά μέρη.
ΑπάντησηΔιαγραφήΈνας φίλος του Σ.Λ., από αυτούς που ονομάζεις φίλους και δυσκολεύεσαι να το πεις γιατί δεν ξες αν θα είναι εκεί στη δύσκολη στιγμή, τέλος πάντων διάβασε στο άσχετο μέρος του διαδικτύου την ανάρτηση του με τίτλο «Τι Νέκυια τι Λέγκια (Μια στις 3.000 αυτοκτονίες που πήγε στραβά)»
Διάβαζε και διάβαζε και περίμενε το άδοξο τέλος με το ένα χέρι στο κινητό του τηλέφωνο και το άλλο στο ποντίκι να κατεβαίνει όλο και πιο κάτω στην ανάρτηση, όλο και πιο βαθιά στα σωθικά. Μας λέει πράματα που δύσκολα θα στα έλεγε πρόσωπο με πρόσωπο και που δυστυχώς δεν μπορούσαμε να ρωτήσουμε βάση των κανόνων καθωσπρέπειας... Πως σε άλλαξαν οι θάνατοι, οι χωρισμοί και οι αβάστακτοι κανόνες της δουλειάς και της δουλείας, ήθελα να ρωτήσω;
Το τέλος αίσιο, όμως.
Παρόλα αυτά άρχισε η αντίρροπη ροή της σκέψης του αναγνώστη- φίλου να πιάνει τόπο. «Τα πήρες και τα είδες ΟΛΑ ΛΑΘΟΣ δεν είσαι ούτε στο ελάχιστο αυτός ο κακός. Καταρχήν καθένας είναι ικανός για το χειρότερο και το αγαθότερο. Εσύ που μου έμαθες τόσα με εξοργίζει να υποτιμάς έτσι τον εαυτό σου... Εγώ που πίσω από τη πλάτη σου συμβουλεύω όποιον πρόκυπτε να σε γνωρίσει: Ο άνθρωπος αυτός είναι από τους πιο ευφυής και τρανούς που έχω γνωρίσει, ένας άνθρωπος με μυαλά από το μέλλον και το παρελθόν μπολιασμένα με τις ιδέες τόσων άλλων που μελέτησε. Ακούστε τον, θα σας μαγέψει.» Εσύ τώρα μας λες πως θα νικήσεις το θάνατο προλαβαίνοντας τα χειρότερο δια της χείρας σου αλλά το μόνο που χρειάζεσαι είναι: η σκάλα σου και ένα βήμα. Βρισκόσουν σε μια σκάλα και έβλεπες το κόσμο να ντύνεται και να μιλάει σαν να μην συμβαίνει τίποτα. Κάποιοι σε τράβηξαν κάτω... που πανάθεμα αν κατάλαβαν το 10% από αυτά που τους είπες ή να σε εκτίμησα όπως σου αρμόζει και τώρα πρέπει να ανέβεις ίσα-ίσα δυο βηματάκια και να ξαναδείς τα κεφάλια να γυροφέρνουν στη Τσιμισκή άγνωστοι μεταξύ αγνώστων.
Αυτοί θα πάνε άκλαυτοι, εσύ όμως είσαι το μέλλον μιας ολόκληρης γενιάς. Στα 60 σου θα έχεις τέτοια ευφυΐα που θα μένουν με το στόμα ανοιχτό αν δεν το κάνουν ήδη.
Ξεχνάω το ατόπημα σου και σε θερμοπαρακαλάω να ξανανέβεις στην σκαλίτσα σου και να μας καθηλώσεις. Πες όσα έχεις να πεις και μετά αν θες φύγε από αυτό το κόσμο.. ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΕΧΕΙΣ ΠΕΙ ΟΥΤΕ ΤΑ ΜΙΣΑ!
μαλάκα.
Έτυχε να διαβάσει το ιστολόγιό του. Ψέμματα. Το διάβαζε συστηματικά γιατί είχε ερωτευτεί τον τρόπο που έγραφε κι ας είχε δει τον ίδιο μόνο μια -δυο φορές στη ζωή της. Το διάβασε το ξαναδιάβασε. Μπήκε στο ιστολόγιό του Σ.Λ και του θύμισε τους στίχους από ένα τραγούδι που αγαπούσε: "Το ξες πως είναι κερδισμένος τελικά όποιος χαμογελάει μπροστά στην καρμανιόλα. Δεν πειράζει που δε σου 'ρθε η ζαριά τζογάρισες στο όνειρο κι είσαι έτοιμος για όλα.."
ΑπάντησηΔιαγραφήΑυτό το σχόλιο το γράφω εδώ και 1.5 ώρα. Το έχω σβήσει και το έχω ξαναγράψει πολλές φορές.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣου έχω πει στο νου μου κάτι από Γιάλομ για το φόβο του θανάτου.
Πόσο εμένα με έχεις μαγέψει και το κάνεις κάθε φορά.
Πως εκείνη η μάχη, η πιο ουσιαστική του ανθρώπου, για τον καθένα είναι διαφορετική, όπως και το πως ορίζεται η νίκη.
Πως 3 μέρες τώρα δεν έχω σταματήσει να το σκέφτομαι αυτό το κείμενο. Η ψυχολόγα μέσα μου, που θα ήθελε να γινότανε να "σωθούνε" όλοι (αν θα το έλεγες σώσιμο) ακόμη δεν έχει συνηθίσει στην ιδέα της εθελούσιας εξόδου. Αλλά ένα κομμάτι μέσα μου καταλαβαίνει. Πάντα σε καταλαβαίνει.
Πως είμαι κι εγώ από αυτούς τους ερωτευμένους ανθρώπους.
Πως θα ήθελα να σου πω πολλά αλλά ταυτοχρόνως δεν έχω τι να πω (αν κάνει νόημα).
Αυτά.
ΥΓ: καμιά φορά μπορεί να είναι κατάρα αυτό που λέμε "ανήσυχο πνεύμα" (αστεία φράση δεν είναι?). Κατάρα για το άτομο το ίδιο, αλλά ευχή για όλους τους άλλους. Και αυτό είναι σκληρό, αλλά είναι πραγματικότητα. Θα ήμασταν καταδικασμένοι χωρίς αυτούς που "δεν χώρεσαν πουθενά"
ΑπάντησηΔιαγραφήΔεν ξέρω πως να απαντήσω στον καθένα ξεχωριστά. Μάλλον δε θα το κάνω. Για μένα όλα όσα διάβασα ήταν εξίσου σημαντικά.
ΑπάντησηΔιαγραφήΔεν μπορώ να προσδιορίσω τα σύνορα μεταξύ μυθοπλασίας και πραγματικότητας.
Ούτως ή άλλως, το κείμενο από τη στιγμή που περνάει σε έντυπη ή ηλεκτρονική μορφή, έχει χάσει την όποια σχέση του με την πραγματικότητα που το γέννησε, και ακολουθεί το δικό του δρόμο.
Κάποια στοιχεία του Σ.Λ. μπορούν να συμπίπτουν με τη δική μου ζωή, άλλα να αποκλίνουν. Οι σκέψεις του δε μπορεί παρά να είναι δικές μου από τη στιγμή που εγώ τον έπλασα.
Πρέπει όμως να το δείτε και ως μία ψυχολογική αποσυμπίεση που μπορεί να είναι αναγκαία. Και μόνο ότι προκάλεσα μία τόσο δυνατή συζήτηση, με φέρνει σε επαφή με μία ομορφιά ψυχών για την οποία είμαι περήφανος.