"Ίντα μπου θωρείς ρε καλαμαρά;" ελλαδοκυπριακά γλωσσικά ευτράπελα

"Τα όρια της γλώσσας μου είναι τα όρια του κόσμου μου"
Βίτγκενσταιν

Όταν ήρθα να ζήσω στην Κύπρο σχεδον δέκα χρόνια πριν, οι κατηγορίες ελλαδιτών που βρίσκονταν εδώ ήταν πολύ συγκεκριμένες: 

α) φαντάροι της ΕΛΔΥΚ και επαγγελματίες στρατιωτικοί
β) μερικές δεκάδες φοιτητές
γ) παντρεμένοι στην Κύπρο
δ)τυχοδιώκτες

Όπως είναι φυσικό, το όνομα που έχτισαν οι "εξ'Ελλάδος"* εδώ ήταν το χειρότερο (ειδικότης μας). Οι φαντάροι τα έφτιαχναν με Κύπριες τάζοντάς τους τον ουρανό με τα άστρα, ο οποίος σκοτείνιαζε απότομα όταν ερχόταν η επόμενη μετάθεση. Ο γαμπρός ήταν συχνά ανεπρόκοπος και ξεκοκκάλιζε την προίκα. Ο φοιτητής τα έπινε σε κάποιο μπαρ και έτρεχε πριν έρθει ο λογαριασμός και ο τυχοδιώκτης εξασφάλιζε λεφτά με χίλιους δυο απίστευτους τρόπους και κομπίνες. Οκ, χρησιμοποιώ τα στερεότυπα με το κιλό για να γίνεται ο σχετικός χαβαλές.

Τον τελευταίο καιρό, έχει γεννηθεί και μία νέα κατηγορία ελλαδίτη στην Κύπρο, ο οικονομικός μετανάστης. Όλοι αυτοί πάντως, ανεξάρτητα από τα κίνητρά τους, με το που πατούν το πόδι τους στη μεγαλόνησο, έρχονται σε επαφή με μία διάλεκτο που πολύ πιθανό είναι να μην έχουν ξανακούσει ποτέ. Στην αρχή, οι περισσότεροι την βρίσκουν ακατανόητη αλλά μετά από λίγες μέρες τριβής εξοικειώνονται με τους βασικούς τύπους και αρχίζουν να συνεννοούνται. Με λίγη προσπάθεια και από τις δύο πλευρές, η νεοελληνική κοινή και η κυπριακή διάλεκτος είναι αμοιβαία κατανοητές.

Ωστόσο, κάποιες λέξεις ή εκφράσεις συχνά δημιουργούν παρεξηγήσεις που αγγίζουν τα όρια του αστείου. Είπα λοιπόν σήμερα να ασχοληθώ με ορισμένες από αυτές:

Έλληνες μουσικοί της παρωδίας

Η παρωδία είναι αναπόσπαστο μέρος κάθε μορφής τέχνης, και η μουσική δεν μπορεί να αποτελέσει εξαίρεση. Κάθε κείμενο, τραγούδι, σχέδιο, βασίζεται σε προϋπάρχοντα έργα, δε μπορεί να κατανοηθεί έξω από τα κοινωνικά και ιστορικά συμφραζόμενα που το γέννησαν. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιες περιπτώσεις που αυτή η συζήτηση με προηγούμενα έργα είναι ανοιχτή, απροκάλυπτη και σατιρική. 

 Ένα από τα νέα είδη που προέκυψαν τα τελευταία χρόνια στην ελληνική μουσική, είναι αυτό του παρωδιακού σκυλάδικου (ω, ναι!). Είμαστε εμείς οι Ρωμιοί μία ωραία ατμόσφαιρα, γιατί η ελληνική ποπ μουσική διαφέρει από τις αντίστοιχες των δυτικών χωρών. Το τσιφτετελάκι, το μπουκάλι στα μπουζούκια, τα γαρούφαλα (ή χαρτοπετσέτες σε low budget κωλάδικα) είναι ελληνικές πατέντες και γι'αυτό, όπως πιθανό να γνωρίζετε, είμαστε έθνος ανάδερφο. Πήραμε το ποπ και το σμίξαμε με το σκυλάδικο φτιάχνοντας το σκυλοπόπ, όπως σμίξαμε τον ελληνισμό με τον χριστιανισμό και γεννήσαμε τον ελληνοχριστιανισμό.

Ο κήνσορας, ο κέρσορας και δυο αυγά Τουρκίας

Η εφημερίδα "Ελεύθερος Κόσμος" δεν αφήνει πολλά περιθώρια για παρανοήσεις: μία επίσκεψη στην ηλεκτρονική της μορφή είναι αρκετή για να δει κανείς τα ενδιαφέροντα και την ιδεολογική κατεύθυνση των εκδοτών: ένα αφιέρωμα στον Ίωνα Δραγούμη, μία είδηση για τον θάνατο του πρώην δικτάτορα Ιωαννίδη (με μία δόση συμπάθειας προς τον εκλιπόντα), αλλά και ένα κείμενο για την... ηρωϊκή αντίσταση της ΕΟΚΑ Β...

Ο υπότιτλος της εφημερίδας; "Καθημερινή ενημέρωση χωρίς δεσμεύσεις" (!)

Η αδέσμευτη λοιπόν αυτή εφημερίδα, έχει όπως φαίνεται και αθλητικές ανησυχίες.

Ένα από τα κεντρικά θέματά της σήμερα ήταν το καίριο ερώτημα "στα χέρια αντιεξουσιαστών η Θύρα 4;"

Η φωτογραφία που συνοδεύει το άρθρο, δίνει την εντύπωση πως πρόκειται για στιγμιότυπο από την ιστοσελίδα του γνωστού συνδέσμου του Π.Α.Ο.Κ.

Ωστόσο, στην πραγματικότητα δεν είναι παρά ένα κολλάζ και μάλιστα με συγκεκριμένη στόχευση. Συστατικά του, τα παρακάτω:

1. Το πραγματικό banner της ιστοσελίδας (Θ4) δεσπόζει στην κορυφή έτσι ώστε να δίνεται η εντύπωση ότι αναπαράγεται όπως δημοσιεύτηκε
2. Μία φωτογραφία από ένα παιχνίδι στο οποίο είχε ανέβει τουρκική σημαία από τους ασπρόμαυρους οπαδούς (η οποία όμως είχε σηκωθεί ειρωνικά σε τοπικό ντέρμπι ως απάντηση σε αντεθνικά συνθήματα) 
3. Ένα απόσπασμα από παλαιότερη ανακοίνωση στην οποία γινόταν αναφορά στα ελληνοτουρκικά
4. Ένα υστερόγραφο από πρόσφατη ανακοίνωση σε σχέση με τον επικείμενο αγώνα εναντίον της τουρκικής ομάδας Φενέρμπατσέ

Όλα τα παραπάνω, αφού υπέστησαν μία γκαιμπελικού τύπου συρραφή, διαμόρφωσαν την εικόνα μιας ιστοσελίδας που μοιάζει περισσότερο με αυτή του τουρκικού υπουργείου εξωτερικών, παρά με αυτή του συνδέσμου!

Στο κείμενο του "Ε.Κ." διαβάζουμε τα συγκλονιστικά: 

"Μέχρι που έσκασαν μύτη οι αναρχικοί και αριστεριστές, που θέλουν να «πολιτικοποιήσουν» τον ιστορικό σύλλογο, να χρησιμοποιήσουν τους οπαδούς του για την επίτευξη των σκοπών τους: να μπολιάσουν τους φιλάθλους με το εθνομηδενιστικό τους δηλητήριο, να τους καταστήσουν έρμαια του κάθε Σόρος, να στρατολογήσουν για τα «μπάχαλα» και ποιος ξέρει και για τι άλλο..."

Η λέξη "εθνομηδενισμός", το πιο καυτό trend της ελληνικής νέας ακροδεξιάς, μαζί με τον Σόρος που ασφαλώς πρέπει να κρύβεται πίσω από ο,τιδήποτε αριστερό ή αναρχικό. 

Πιο κάτω ο συγγραφέας μας δίνει τον καλύτερο εαυτό του:

"Οι επαγγελματίες μπαχαλάκηδες, τα παιδάκια της Νέας Τάξης, κάνουν εισοδισμό στους συνδέσμους φιλάθλων. Έχουν όμως γνώση οι φύλακες."

Κι εκεί που ο συντάκτης λέει "τι έχω γράψει ο άνθρωπος, αυτό δεν είναι κείμενο είναι κέντημα"... τον προδίδει η πένα του, ως άλλη αχίλλειος πτέρνα. 

"...τραβάει την προσοχή ο κήνσορας-ελικοπτεράκι (που παραπέμπει προφανώς στην απόδραση Παλαιοκώστα από τον Κορυδαλλό)..."

Τελικά, ο κέρσορας της Νέας Τάξης έγινε κήνσορας, που σημαίνει τιμητής εδώ και κάτι αιώνες. Εάν οι φύλακες δεν είχαν γνώση, τι θα διάβαζαν τα μάτια μας;

Όταν η μπάλα είναι στρογγυλή, αλλά η λογική πολύγωνη

Εάν υπάρχει ένα είδος φιλολόγου που με εκνευρίζει αφάνταστα, είναι εκείνοι οι ατσαλάκωτοι τύποι που χτενίζουν τις κουβέντες ή τα κείμενά σου για να βρουν λάθη. Κατά κανόνα άνθρωποι ανίκανοι να δημιουργήσουν και με μηδενική φαντασία, κολλημένοι στους τύπους και αθεράπευτα λεπτολόγοι. 

Προσωπικά δίνω μεγαλύτερο βάρος στην επικοινωνιακή διάσταση της γλώσσας, δηλαδή αυτά που χρειάζεται να ειπωθούν ή να γραφτούν έτσι ώστε να επιτευχθεί μία συνεννόηση. 

Τώρα θα μου πεις τι τον θέλω όλο αυτό τον πρόλογο. 

Δε ξέρω αν φταίει η περασμένη ώρα, η αρκετή κούραση ή κάτι άλλο, αλλά στο παρακάτω απόσπασμα από δημοφιλή ιστοσελίδα αθλητικού περιεχομένου, δεν μπόρεσα να αποκρυπτογραφήσω το μήνυμα που ήθελε να περάσει ο δαιμόνιος δημοσιογράφος.

Διαβάζω ξανά και ξανά τις γραμμές, πιάνω κουβέντες αλλά το συγκροτημένο νόημα πάει περίπατο.

Όποιος το αποκρυπτογραφήσει κερδίζει γλυφιτζούρι:

"Aν θεωρούσε κάποιος πως η πορεία των φιλάθλων του Ηρακλή το απόγευμα της Τετάρτης από το Ιβανώφειο μέχρι την Βουλή θα ήταν και η τελευταία μέχρι την προσεχή Τετάρτη που η δευτεροβάθμια επιτροπή της ΕΠΟ θα εξετάσει την έφεση της ΠΑΕ για την απόρριψη του φακέλου έκανε λάθος την ίδια ώρα που στην Μίκρα ακόμη δεν μπορούν να πιστέψουν το πώς ο Νίκος Αναστόπουλος συμπεριλήφθηκε σε δύο άλλων ΠΑΕ."

Πρόταση για Πούλιτζερ σε κύπριο δημοσιογράφο

Θα έχετε ακούσει πολλές φορές περιστατικά όπου μία καθηγήτρια με έντονο ταμπεραμέντο και σεξουαλικές ορέξεις συμπράττει ερωτικά με κάποιο μαθητή της. Το θέμα φιλοξενείται συνήθως στα "πικάντικα" και "ευτράπελα" των δελτίων ειδήσεων, κατηγορίες για αποπλάνηση ανηλίκου σπανιότατα κατατίθενται και ζήσαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα. Είναι από τις περιπτώσεις που λες ότι εάν το μάθει ο πατέρας του αγοριού το πιθανότερο είναι να χαϊδέψει το αυτί του παιδιού του και να του πει "μπράβο ρε μπαγασάκο", παρά να εξοργιστεί που το βλαστάρι του γνώρισε τον έρωτα σε νεαρή ηλικία. 

 Το θέμα πιστεύω ότι κάλυψε με ασύγκριτο, σομπολίζοντα τρόπο ο δημοσιογράφος του κυπριακού καναλιού Σίγμα (δείτε εδώ), και θα παρακαλέσω τους αναγνώστες από τη Μεγαλόνησο να με ενημερώσουν για το όνομά του, γιατί σκοπεύω να τον προτείνω για βραβείο Πούλιτζερ. 

Βέβαια, εάν κάτι τέτοιο συνέβαινε σε ένα κορίτσι και ο καθηγητής ήταν άνδρας, το πιθανότερο είναι να παρουσιαζόταν ως "ανθρωπόμορφο κτήνος". Αυτό κατ' εμέ έχει δύο εξηγήσεις: παρά την νομική ισότητα μεταξύ των δύο φύλων, σε κάποια θέματα υπάρχουν, αναπόφευκτα, λειτουργικές διαφορές: πολύ δύσκολα να καταφέρει μία γυναίκα σεξουαλική επαφή χωρίς τη συγκατάθεση του "θύματος". Μα πολύ δύσκολα. Και άντε να αποδείξεις μετά ότι το αγοράκι δεν ήξερε τι έκανε. Αλλά βέβαια υπάρχει και η γνωστή προκατάληψη (νομίζω ότι είναι λίγο πιο έντονη στις μεσογειακές χώρες), που θέλει τον άντρα "μάγκα" όταν κάνει έρωτα, ενώ τη γυναίκα "πόρνη".

 Άλλη μία απόδειξη του πόσο σχετικά είναι τα πράγματα και καταστάσεις στον μάταιο τούτο κόσμο...